Ο ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ

“Ἡ φύσις κρύπτεσθαι φιλεῑ” Ηράκλειτος

    Κάθε παιδί μεγαλώνει με τους μύθους κι οι ενήλικοι συχνά ανατρέχουν σε αυτούς. Τα παιδιά, μέσω των μύθων, έρχονται σε επαφή με το ανυπέρβλητο της φύσης και της ζωής, με τα πρότυπα που καθορίζουν την ίδια μας την ύπαρξη. Oι ενήλικοι επαναπροσδιορίζουν τις αξίες και την θεώρησή τους για τον κόσμο.

   Ο μύθος٭ έρχεται από τα μύχια, από τα βάθη του χρόνου για να μας μυήσει στα μυστικά του που δεν είναι άλλα από τα μυστήρια της ζωής, του θανάτου και του κόσμου έτσι όπως είναι διακοσμημένος, τακτοποιημένος σε ουρανό και γη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η “Θεογονία” του Ησιόδου είναι ένα μυθολογικό έργο που μας ομιλεί,٭٭ μας κάνει κοινωνούς σε μια κοσμογονική θεώρηση που ως πληροφορία χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ “ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΕΛΙΑ”

    Το έργο “Το παιδί και η ελιά” ακολουθεί μυθολογικά τα αχνάρια της “Θεογονίας”, παρουσιάζοντας τη γέννηση του κόσμου, των θεών και των ημίθεων ηρώων σε ελληνικό έδαφος. Βασικός συντελεστής της ανακατασκευής του μύθου είναι τα γράμματα του αλφάβητου, τα οποία λειτουργούν ως πιλότοι σε πέντε ιστορίες.

   Το έργο ξεκινάει με την πρώτη ιστορία, όπου παρουσιάζεται η Κοσμογονία και τα πρώτα γράμματα που απορρέουν από αυτήν, τα πιο βαθιά σύμφωνα, τα ουρανικά Χ (Χάος) - Γ (Γη) - Κ (Κόσμος). Μαζί με αυτά, ξεδιπλώνονται και οι πρώτες συστατικές έννοιες του Χάους, της Γης και του Έρωτα που τα πάντα συνενώνει. Οι τρεις αυτές έννοιες συστήνουν τον Κόσμο.

    Στη δεύτερη ιστορία, με το Όμικρον και το Ωμέγα παρουσιάζεται το Ωό της Γης, σύμφωνα με την ορφική διδασκαλία. Η Γη γεννάει τον Ουρανό, τα Όρη και ζευγαρώνει με τον Ουρανό. Γεννιούνται οι Τιτάνες, οι πρώτοι αρχιτέκτονες του κόσμου και παρουσιάζονται το οδοντικά σύμφωνα Τ (Τιτάνες) -Δ (Δίας) - Θ (Θεοί).

    Στην τρίτη ιστορία, μετά τα Τάρταρα και την αποκοπή του Ουρανού από την γενεσιουργό διαδικασία, εμφανίζεται το Δέλτα της Διαίρεσης, αρχικά με την εξάπλωση των Τιτάνων κι έπειτα με την επικράτηση του Δία στην Τιτανομαχία. Η τρίτη ιστορία τελειώνει με το Θήτα των Θεών.

    Στις επόμενες ιστορίες, έρχεται η σειρά των χειλικών συμφώνων Π-Β-Φ και του Άλφα που ανοίγει, του Προμηθέα, του Άτλαντα, του Βάκχου. Οι ιστορίες συνεχίζονται μέχρι να ολοκληρωθεί το αλφάβητο.     

ΤΑ ΑΡΧΕΤΥΠΑ ΩΣ ΣΗΜΕΙΟ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ

    Κάθε ιστορία φέρει το δικό της αρχετυπικό αποτύπωμα. Στην κοσμογονία, η Γη παρουσιάζεται ως η μεγάλη μάνα, έπειτα η πρώτη γέννηση με το Ωό της Γης, το αρχέτυπο της εξουσίας με τον Ουρανό και μετά με τον Κρόνο, ο Προμηθέας, ο πρώτος δωροθέτης με το πυρ και ο Άτλας που τλάει, αντέχει καρτερικά στους ώμους του τον κόσμο και ούτω καθεξής.  

    Στο έργο “Το παιδί και η ελιά”, οι παρηχήσεις μέσω των λέξεων που συγγενεύουν ετυμολογικά, η πρωτότυπη μουσική, τα σκηνικά εργαλεία, η κίνηση και οι οπτικές παραστάσεις συντελούν ώστε να δημιουργηθεί ένα μυσταγωγικό τοπίο όπου δεσπόζει ο λόγος.

    Για τα παιδιά ως συμμετέχοντες ή θεατές μαζί με ενηλίκους, ο στόχος είναι η μέθεξη στα δρώμενα, η κατάδειξη των εγγενών σχέσεων μέσα στην γλώσσα και η μετάδοση ενός μηνύματος, της ενότητας των πολλαπλών πραγμάτων που μας συνέχουν και μας περιέχουν όλους μέσα στον λεγόμενο κόσμο.

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΜΕ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Οι πρώτες βασικές ρίζες -δα, -μα, -να, οι επιμέρους ρίζες που ανεβαίνουν και “τρέφουν” το δέντρο, -δηλ, -δαλ, -μην, -μαν, -νε, -νεμ κλπ. και οι βλαστοί-λέξεις Δίκη, Δίας, Μέτρο, Μήτις, Ναός, Νάμα κλπ. που “ανθίζουν” επ’άπειρον.

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΡΙΖΑΣ -ΜΥ

٭ η ονοματοποιημένη ρίζα -μῡ, -μύ δηλώνει την θέση των κλειστών χειλιών, ώστε ο ήχος να είναι ένρινος, όπως όταν κάποιος μουρμουρίζει, μουγγρίζει, κλαίει ή ρουφάει, εκμυζάει.

μύω (= κλείνω) >μυέω-ῶ, μύηση, μύστης, μυστήριο, μυστικός,ή,ό, μύωψ

≈ μυχός (ὁ) (= το εσώτατο σημείο), μύχιος-α-ο, (πιθανόν) μῡθος, πρβλ.σανσκρ. múkham = στόμα  

> μύζω(Α) (= γογγύζω, ομιλώ υπόκωφα)

   μύζω(Β), (ἐκ,ἀπό)μυζάω-ῶ (=πίνω με συμπιεσμένα τα χείλη, ρουφώ)

   μυκάομαι-ῶμαι, ὁ μυκηθμός (= μούγγρισμα των βοοειδών, η άγρια και υπόκωφη βοή του ανέμου ή

  των κυμμάτων της θάλασσας)

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΟΜΙΛΕΩ-Ω

 ٭٭ὁμιλέω-ῶ (=συναθροίζομαι, συναναστρέφομαι, συνομιλώ, συχνάζω) < ὃμιλος (= σύνολο προσώπων, ομάδα)< ὁμοῡ (=μαζί) + ἴλη (= ομάδα ανθρώπων, πλήθος), πρβλ. λατιν. miles (= στρατιώτης, στρατός)